|
O zamku w Melsztynie – głos w dyskusji Burmistrza
Miasta i Gminy Zakliczyn
Od
pewnego czasu wzmogły się w zakliczyńskiej społeczności głosy na
temat bezczynności władz gminy Zakliczyn w sprawie zamku melsztyńskiego.
W większości przypadków opinie te są niezgodne z rzeczywistością
i zazwyczaj wprowadzają w błąd opinię publiczną. Stąd też
mieszkańcy naszej gminy, jak również goście zainteresowani losem
zamku w Melsztynie zasługują na słowa rzetelnie przybliżające i
wyjaśniające temat. Przede wszystkim należy wskazać, że teren na
którym znajdują się ruiny zamku nie
jest i nigdy nie był własnością gminy Zakliczyn. Prawowitym właścicielem
tego terenu jest Skarb Państwa, a zarządzany on jest przez Lasy Państwowe,
a dokładnie Nadleśnictwo Brzesko, z siedzibą w Bochni. Ten stan
prawny rodzi oczywiście określone konsekwencje, bowiem od dobrej
woli Dyrekcji Lasów Państwowych zależą działania podejmowane na
rzecz ruin zamku. Pierwszym ważnym krokiem Lasów Państwowych było
wydzielenie w Melsztynie z obszaru niemal
9 ha
, części działki o powierzchni
1,16 ha
, na którym znajdują się ruiny zamkowe (działka nr 173/2). Jednak
bez zmiany przeznaczenia tego terenu jest on dla Nadleśnictwa nadal
tylko i wyłącznie lasem, co oznacza, że pracownicy Lasów Państwowych
podejmują jedynie działania związane z gospodarką leśną, bez
czynności zabezpieczających ruiny zamkowe. Nadleśnictwo tłumaczy
bowiem, że nie jest to zadaniem ich instytucji i tym samym nie mają
podstaw do finansowania prac związanych z pozostałościami zamku.
Dla Nadleśnictwa nieistotny jest nawet fakt wpisania ruin zamkowych
do rejestru zabytków pod nr A-3, na podstawie decyzji Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków w Krakowie z 2 kwietnia 1968 r. Decyzja ta
jednoznacznie wskazuje, że zamek w Melsztynie z uwagi na swoje wartości
zabytkowe, artystyczne, historyczne i krajobrazowe w pełni zasługuje
na ochronę prawa. A zgodnie z art. 25, 26 i 27 ustawy o ochronie
zabytków i opiece nad zabytkami z 23 lipca 2003 r. na właścicielu
lub posiadaczu zabytku ciążą określone obowiązki i prawa.
Władze
gminy Zakliczyn widząc brak zainteresowania Lasów Państwowych
pogarszającym się stanem pozostałości zamku melsztyńskiego w
listopadzie 2004 r. wystąpiły z inicjatywą przekazania tego obszaru
na czas nieoznaczony w użytkowanie gminie Zakliczyn. Do podpisania
umowy – po wielomiesięcznych staraniach urzędników gminy
Zakliczyn – doszło w kwietniu 2005 r. Na bazie tego
porozumienia Burmistrz Miasta i Gminy wydelegował w ramach prac
interwencyjnych trzech bezrobotnych, którzy w okresie czterech miesięcy
dokonali gruntownego uporządkowania otoczenia ruin zamkowych i
zabezpieczenia murów tak, aby nie zagrażały one turystom przybywającym
na wzgórzu w Melsztynie. W efekcie ruiny zamku i jego otoczenie nabrały
właściwego wyglądu i zapewniły bezpieczeństwo odwiedzającym.
Jednak nic więcej w ramach tej umowy gmina Zakliczyn nie mogła
wykonać.
Jednocześnie
w połowie 2005 r. do Lasów Państwowych zgłosiły się osoby
prywatne – architekci spod Krakowa z propozycją nabycia terenu
w Melsztynie wraz z ruinami zamku na zasadzie zamiany gruntów leśnych
będących ich własnością. Potencjalni inwestorzy zaproponowali w
zamian za teren leśny wraz z zamkiem w Melsztynie (
1,16 ha
, wyceniony przez Lasy Państwowe na 250.000 zł) działki leśne leżące
w bezpośrednim sąsiedztwie Puszczy Niepołomickiej o łącznej
powierzchni
2,33 ha
. Potencjalni inwestorzy planowali – w ścisłej współpracy z
Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków – zagospodarowanie ruin
zamku na cele konferencyjne z zachowaniem elementów historycznych i
krajobrazowych. Jednak Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w
Krakowie negatywnie odniosła się do propozycji zamiany terenów leśnych,
zatem rozmowy z potencjalnym prywatnym inwestorem na wzgórzu melsztyńskim
stanęły w martwym punkcie. Niestety gmina Zakliczyn nie posiada
odpowiednich terenów leśnych, które mogłyby być przedmiotem
zamiany z Lasami Państwowymi, a ewentualny zakup obszaru lasu wraz z
ruinami w Melsztynie napotyka na ograniczenia zawarte w zapisach
ustawy o lasach. Tym samym Nadleśnictwo Brzesko pismem z dnia 26
czerwca 2007 r. zwróciło się do Burmistrza Miasta i Gminy Zakliczyn
z propozycją ponownego zawarcia umowy użytkowania działki z zamkiem
w Melsztynie na dotychczasowych warunkach.
Obecnie,
po ostatecznym fiasku rozmów Lasów Państwowych z prywatnymi
inwestorami, władze gminy Zakliczyn planują podjęcie intensywnych
działań – angażujących parlamentarzystów oraz Ministerstwo
Środowiska i Ministerstwo Kultury – w celu nieodpłatnego
przekazania na własność gminy Zakliczyn całego obszaru wzgórza
melsztyńskiego wraz z ruinami zamku (
1,16 ha
), po ewentualnym wcześniejszym wyłączeniu tej działki z produkcji
leśnej. Gmina Zakliczyn, będąc już właścicielem tego terenu miałaby
„zielone światło” dla realizacji konkretnych przedsięwzięć
związanych z wykorzystaniem otoczenia zamku na cele kulturalne i
turystyczne. Punktem wyjścia byłoby opracowanie ekspertyzy wskazującej
możliwe kierunki zagospodarowania wzgórza melsztyńskiego, a w
dalszym etapie występowanie po fundusze europejskie i krajowe na
dalsze zabezpieczanie ruin i rozwój nowych funkcji tego terenu.
Liczymy w tych planowanych działaniach nie tylko na dobrą wolę Lasów
Państwowych, ale także na zdrowy rozsądek osób mających wpływ na
losy ruin zamku w Melsztynie.
Mam
nadzieję, że powyższe wyjaśnienia dają zadość krytycznym
– często opartym na niewiedzy, ale i zapewne trosce –
opiniom na temat zamku melsztyńskiego, krążącym w gminnej społeczności.
Niech to będzie też głos w dyskusji na temat przyszłości tego
cennego i jednego z najpiękniejszych zakątków regionu małopolskiego.
Zachęcam mieszkańców, ale także naszych drogich gości i sympatyków
do dyskusji na ten temat, a nade wszystko do wspierania władz gminy
Zakliczyn w bezpłatnym pozyskaniu ruin zamku wraz z otoczeniem. Kończąc
wyrażam głęboką nadzieję, że szczytny cel, jaki nam przyświeca
w tych działaniach, czyli zachowanie dla potomnych zamku w Melsztynie
zostanie osiągnięty zanim pozostaną po nim jedynie ryciny i
fotografie.
Kazimierz Korman –
Burmistrz Miasta i Gminy Zakliczyn
2
lipca 2007
dodano:
02 lipca 2007
|
